Το στερεοποιημένο ελαιόλαδο, οι πρώτες κατοχυρωμένες παγκοσμίως ποικιλίες κρανιάς, η βιωματική εμπειρία εκπαίδευσης παιδιών σε ό,τι αφορά τη διατροφή και η οργάνωση ενός Τοπικού Συμφώνου Ποιότητας με μοναδικά χαρακτηριστικά είναι μερικές μόνο από τις καινοτομίες του βορειοελλαδικού αγροτικού τομέα, που αποδεικνύουν αφενός τη δυναμική του και αφετέρου τη δυνατότητα να στραφεί από τις παραδοσιακές μορφές καλλιέργειας σε μια σύγχρονη και καινοτόμα πολιτική ανάπτυξης.
Οι εν λόγω καινοτόμες δράσεις παρουσιάστηκαν -μεταξύ άλλων- σε φόρουμ του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων που έγινε πρόσφατα στην Αθήνα. Μάλιστα, σύμφωνα με τον αρμόδιο υπουργό Κώστα Σκανδαλίδη, υπάρχει βούληση του υπουργείου να εντάξει όλο το ανθρώπινο δυναμικό της διοίκησης, της τεχνογνωσίας και της επιστήμης στην υποστήριξη του αγρότη. «Πήραμε την απόφαση να θεσμοθετήσουμε σε ετήσια βάση αυτό το φόρουμ και να αντικειμενοποιήσουμε τα κριτήρια συμμετοχής σε αυτό. Παράλληλα, με τα ετήσια φόρουμ θα ‘τρέχει’ ένας ετήσιος διαγωνισμός για την αναγνώριση και επιβράβευση των πλέον επιτυχημένων και καινοτόμων δράσεων», σημείωσε ο υπουργός προσθέτοντας ότι την επόμενη χρονιά -και κάθε χρόνο- στην ημερίδα θα βραβευθούν οι πρωτοπόρες προσπάθειες σε επτά τομείς με δύο βραβεία σε κάθε τομέα: Στην πειραματική γεωργία και κτηνοτροφία, στη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία, στις βέλτιστες πρακτικές παραγωγής, στην εμπορία και τη μεταποίηση, στις πρότυπες αειφόρους υποδομές, στον πρότυπο αγροτουρισμό και στις νέες επιχειρήσεις. Το βραβείο θα συνοδεύεται και από το σήμα της βράβευσης από την πολιτεία, που θα μπαίνει στα προϊόντα και στις επιχειρήσεις.
Οι εν λόγω καινοτόμες δράσεις παρουσιάστηκαν -μεταξύ άλλων- σε φόρουμ του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων που έγινε πρόσφατα στην Αθήνα. Μάλιστα, σύμφωνα με τον αρμόδιο υπουργό Κώστα Σκανδαλίδη, υπάρχει βούληση του υπουργείου να εντάξει όλο το ανθρώπινο δυναμικό της διοίκησης, της τεχνογνωσίας και της επιστήμης στην υποστήριξη του αγρότη. «Πήραμε την απόφαση να θεσμοθετήσουμε σε ετήσια βάση αυτό το φόρουμ και να αντικειμενοποιήσουμε τα κριτήρια συμμετοχής σε αυτό. Παράλληλα, με τα ετήσια φόρουμ θα ‘τρέχει’ ένας ετήσιος διαγωνισμός για την αναγνώριση και επιβράβευση των πλέον επιτυχημένων και καινοτόμων δράσεων», σημείωσε ο υπουργός προσθέτοντας ότι την επόμενη χρονιά -και κάθε χρόνο- στην ημερίδα θα βραβευθούν οι πρωτοπόρες προσπάθειες σε επτά τομείς με δύο βραβεία σε κάθε τομέα: Στην πειραματική γεωργία και κτηνοτροφία, στη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία, στις βέλτιστες πρακτικές παραγωγής, στην εμπορία και τη μεταποίηση, στις πρότυπες αειφόρους υποδομές, στον πρότυπο αγροτουρισμό και στις νέες επιχειρήσεις. Το βραβείο θα συνοδεύεται και από το σήμα της βράβευσης από την πολιτεία, που θα μπαίνει στα προϊόντα και στις επιχειρήσεις.
Στην Ημαθία ο πρώτος βιολογικός κρανεώνας παγκοσμίως
Τον πρώτο ελληνικό κρανεώνα, που αποτελεί ταυτόχρονα και τον πρώτο βιολογικό κρανεώνα παγκοσμίως, δημιούργησε ο Κωνσταντίνος Ντούλιας από την Κυψέλη Ημαθίας, κατοχυρώνοντας παράλληλα σε 68 χώρες της Ευρώπης δύο από τις ποικιλίες που ο ίδιος δημιούργησε.
Ο κ. Ντούλιας αναφέρει ότι οι ποικιλίες του είναι οι πρώτες παγκοσμίως που έχουν κατοχυρωθεί και αποτελούν αποτέλεσμα της πολυετούς έρευνας και ενασχόλησής του με το εν λόγω δέντρο.
«Το 1985 είχα την ιδέα της δημιουργίας φυτείας και ποικιλιών κρανιάς. Το 1995 ξεκίνησα την υλοποίηση της ιδέας μου και το 2004 δημιούργησα μια φυτεία 2.000 δέντρων σε έκταση 16,5 στρεμμάτων», σημειώνει στη «ΜτΚ» ο κ. Ντούλιας, υπογραμμίζοντας ότι όχι μόνο δεν επιδοτήθηκε η προσπάθειά του, αλλά το μόνο που εισέπραξε από την πολιτεία ήταν μεγάλες δόσεις γραφειοκρατίας και χλευασμό.
Η επιχείρηση του κ. Ντούλια σήμερα ασχολείται με την παραγωγή, μεταποίηση και εμπορία κράνων, προωθώντας τα προϊόντα της αποκλειστικά στην Ελλάδα σε καταστήματα βιολογικών προϊόντων, με μελλοντικό στόχο τη διεθνή αγορά. Διαθέτει επίσης ένα σύγχρονο πιστοποιημένο φυτώριο με δενδρύλλια κρανιάς.
Μεταξύ των προϊόντων που παράγει εντάσσεται το συμπυκνωμένο εκχύλισμα κράνων, η μαρμελάδα και το κρανοποτό, ενώ σχεδιάζει την παραγωγή νέων προϊόντων το επόμενο διάστημα.
«Πραγματοποίησα προσπάθειες ώστε η μελέτη τόσο της καλλιέργειας της κρανιάς όσο και των προϊόντων της να τεθούν σε επιστημονική βάση. Σήμερα η φαρμακευτική σχολή του ΑΠΘ ερευνά τη φυτοχημική σύσταση του κράνου, ώστε να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία φαρμάκων», λέει ο ίδιος.
Στο μεταξύ, σύμφωνα με μελέτες του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Έρευνας (ΕΘΙΑΓΕ), οι ποικιλίες κράνων του κ. Ντούλια έχουν την υψηλότερη αντιοξειδωτική δράση από όλα τα άλλα φρούτα που καλλιεργούνται στη Μακεδονία.
Η καλλιέργεια της κρανιάς προσφέρει λοιπόν, σύμφωνα με τον κ. Ντούλια, την ευκαιρία στην χώρα να πρωταγωνιστήσει στη δημιουργία ενός αγροτικού προϊόντος -υψηλής μεταποιητικής, διατροφικής και φαρμακευτικής αξίας- με πολλαπλή χρήση.
Η απόδοση της καλλιέργειας είναι πολύ ικανοποιητική, καθώς σύμφωνα με το ΕΘΙΑΓΕ η στρεμματική απόδοση μπορεί να ανέλθει έως τους δύο τόνους, με την οικονομική απόδοση να διαμορφώνεται σε 1.000-2.000 ευρώ το στρέμμα.
«Σήμερα η κατανάλωση των λειτουργικών τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα αντιοξειδωτικών αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο παγκοσμίως», τονίζει, προσθέτοντας ότι η καλλιέργεια της κρανιάς -που δεν επιβαρύνει το περιβάλλον με φυτοφάρμακα και λιπάσματα- μπορεί να προσφέρει στους αγρότες και ειδικά των ορεινών και ημιορεινών περιοχών ένα ικανοποιητικό εισόδημα. Παράλληλα, η κρανιά μπορεί να καλλιεργηθεί και σε εγκαταλελειμμένους αγρούς χαμηλής αξίας.
Βασικοί στόχοι του κ. Ντούλια για το μέλλον είναι:
- Η εξάπλωση της καλλιέργειας της κρανιάς.
- Η δημιουργία πειραματικού εργαστηρίου από τους επιστήμονες συνεργάτες.
- Η εξεύρεση στρατηγικού επενδυτή για τη δημιουργία πρότυπης μεταποιητικής μονάδας.
Όταν οι γυναίκες καινοτομούν...
Τη βιωματική εμπειρία της παραγωγής παραδοσιακών προϊόντων προσφέρει σε μαθητές ο Γυναικείος Αγροτικός Συνεταιρισμός Παραδοσιακών Προϊόντων Αγίου Αντωνίου Θεσσαλονίκης.
Όπως λέει η πρόεδρός του, Δέσποινα Ιωαννίδου, η πρωτοβουλία εντάσσεται στο κοινοτικό πρόγραμμα RURULBAL, με τη συνεργασία του σχολείου Καλαμαρί και του ΑΠΘ.
«Δεχόμαστε οργανωμένες επισκέψεις σχολείων, προκειμένου να φέρουμε σε επαφή τους μαθητές με τα παραδοσιακά τρόφιμα, προσφέροντας παράλληλα εκπαίδευση γύρω από το θέμα της διατροφής. Τα παιδιά πιάνουν στα χέρια τους το ζυμάρι, το πλάθουν και μαθαίνουν τις χρήσεις του», αναφέρει η ίδια, προσθέτοντας ότι η επισκεψιμότητα της μεταποιητικής μονάδας του συνεταιρισμού -που παράγει παραδοσιακά ζυμαρικά, γλυκά, μαρμελάδες, πίτες, κουλουράκια κτλ.- βαίνει αυξανόμενη.
Η επίσκεψη των μαθητών στη συνέχεια στο «Καφεγλυκοπωλείο» του συνεταιρισμού και η γευστική δοκιμή των προϊόντων που παράγονται δίνει τη δυνατότητα ενός επιπλέον εσόδου στα μέλη του.
Μάλιστα, σύμφωνα με την κ. Ιωαννίδου, ο συνεταιρισμός, ο οποίος προσφέρει εργασία στις 16 γυναίκες-μέλη του, καθώς και σε τέσσερις έμμισθους υπαλλήλους, έχει πενταπλασιάσει τα έσοδά του τα τελευταία τρία χρόνια με τη λειτουργία του «Καφεγλυκοπωλείου».
Στο μεταξύ, τα παραδοσιακά προϊόντα που παράγει διανέμονται σε καταστήματα delicatessen και παραδοσιακών προϊόντων της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας.
Παγκόσμια πατέντα το στερεοποιημένο ελαιόλαδο
Την αποκλειστική αξιοποίηση της πατέντας για την παραγωγή στερεοποιημένου ελαιόλαδου διαθέτει η εταιρεία Ελληνική Αγορά, που δραστηριοποιείται στην καλλιέργεια, παραγωγή και διάθεση προϊόντων ροδιού και εδρεύει στο Λάκκωμα Χαλκιδικής.
Όπως λέει ο πρόεδρος της εταιρείας, Παναγιώτης Γκοτζαρίδης, η πατέντα ανήκει σε ισραηλινό συνεργάτη, ο οποίος τη διέθεσε στην Ελληνική Αγορά για αποκλειστική ανάπτυξη στην Ευρώπη. «Η πρώτη πειραματική παραγωγή έγινε πριν από περίπου δέκα χρόνια, ωστόσο η αγορά δεν ήταν ακόμη ώριμη για το συγκεκριμένο προϊόν. Σήμερα που η αγορά έχει ωριμάσει, οι συνθήκες οικονομικής κρίσης δυσχεραίνουν το εγχείρημα», τονίζει ο κ. Γκοτζαρίδης, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι για την παραγωγή του συγκεκριμένου προϊόντος απαιτείται ειδική επένδυση ύψους περίπου 8 εκατ. ευρώ.
«Η παραγωγή του προϊόντος θα μπορούσε να προσδώσει υπεραξία και ταυτότητα στο ελληνικό ελαιόλαδο. Η στερεοποίησή του έχει οικονομικά και γευστικά οφέλη. Για παράδειγμα, σε μια σαλάτα συνήθως η μεγαλύτερη ποσότητα του λαδιού πετιέται στο τέλος, αφού μένει στον πάτο του πιάτου. Στη στερεοποιημένη μορφή του ενσωματώνεται καλύτερα στα τρόφιμα και δεν μένει στο πιάτο», σημειώνει ο ίδιος, προσθέτοντας ότι οι βόρειες χώρες δεν είναι τόσο εξοικειωμένες με τη ρευστή μορφή του λαδιού και θα προτιμούσαν τη στερεή μορφή του.
Την ίδια στιγμή, η εταιρεία σχεδιάζει τη στερεοποίηση του λαδιού από τον σπόρο του ροδιού, που σε συνδυασμό με το ελαιόλαδο θα μπορούσε να αποτελέσει μοναδικό καλλυντικό, καθώς το λάδι ροδιού είναι περιζήτητο από τις εταιρείες καλλυντικών. Τέλος, «σε πειραματικό στάδιο βρίσκεται η παραγωγή στερεοποιημένου ελαιόλαδου με μεγάλες ποσότητες Ω3 που θα μπορούσε να καταναλωθεί ως φάρμακο», καταλήγει ο κ. Γκοτζαρίδης.
Τοπικό Σύμφωνο Ποιότητας Ροδόπης
Στην προβολή του νομού Ροδόπης ως τουριστικού προορισμού με όρους ποιότητας στοχεύει το Τοπικό Σύμφωνο Ποιότητας (ΤΣΠ) Ροδόπης, που συστάθηκε πριν από περίπου ένα χρόνο και αποτελεί αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία.
Όπως υπογραμμίζει ο τεχνικός σύμβουλος του Συμφώνου, Δημήτρης Μιχαηλίδης, οι καινοτομίες που εφαρμόζονται στο πλαίσιο αυτό είναι:
- Προσανατολισμός της παραγωγής στην αγορά και στην ικανοποίηση του πελάτη.
- Διαφοροποίηση του τουρισμού με την ενσωμάτωση τοπικών πολιτιστικών στοιχείων.
- Σωστή διαχείριση της τοπικής κοινής περιουσίας (φήμης, καλού ονόματος).
- Ζύμωση για αύξηση του τοπικού κοινωνικού κεφαλαίου.
- Συγκεκριμένη διαδικασία ωρίμανσης των ιδεών και διαδικασιών σύστασης του ΤΣΠ.
- Διαμόρφωση συνθηκών τοπικής εφοδιαστικής αλυσίδας.
- Συγκράτηση σε τοπικό επίπεδο της υπεραξίας (πέντε έως οκτώ φορές) της αγροτικής παραγωγής.
«Από τα 32 περίπου ΤΣΠ σήμερα ίσως να λειτουργούν ένα ή δύο μόνο, διότι κίνητρό τους ήταν κυρίως η απορρόφηση των διαθέσιμων πόρων της πρωτοβουλίας LEADER। Στον αντίποδα δημιουργήθηκαν δύο νέα αυτοδημιούργητα ΤΣΠ χωρίς χρηματοδότηση, γιατί η κοινωνία τα ήθελε, όπως είναι το Γεωγραφικό Δίκτυο Ποιότητας Βεργίνα και το Τοπικό Σύμφωνο Ποιότητας Ροδόπης», λέει ο κ. Μιχαηλίδης.
μακεδονια
Όπως υπογραμμίζει ο τεχνικός σύμβουλος του Συμφώνου, Δημήτρης Μιχαηλίδης, οι καινοτομίες που εφαρμόζονται στο πλαίσιο αυτό είναι:
- Προσανατολισμός της παραγωγής στην αγορά και στην ικανοποίηση του πελάτη.
- Διαφοροποίηση του τουρισμού με την ενσωμάτωση τοπικών πολιτιστικών στοιχείων.
- Σωστή διαχείριση της τοπικής κοινής περιουσίας (φήμης, καλού ονόματος).
- Ζύμωση για αύξηση του τοπικού κοινωνικού κεφαλαίου.
- Συγκεκριμένη διαδικασία ωρίμανσης των ιδεών και διαδικασιών σύστασης του ΤΣΠ.
- Διαμόρφωση συνθηκών τοπικής εφοδιαστικής αλυσίδας.
- Συγκράτηση σε τοπικό επίπεδο της υπεραξίας (πέντε έως οκτώ φορές) της αγροτικής παραγωγής.
«Από τα 32 περίπου ΤΣΠ σήμερα ίσως να λειτουργούν ένα ή δύο μόνο, διότι κίνητρό τους ήταν κυρίως η απορρόφηση των διαθέσιμων πόρων της πρωτοβουλίας LEADER। Στον αντίποδα δημιουργήθηκαν δύο νέα αυτοδημιούργητα ΤΣΠ χωρίς χρηματοδότηση, γιατί η κοινωνία τα ήθελε, όπως είναι το Γεωγραφικό Δίκτυο Ποιότητας Βεργίνα και το Τοπικό Σύμφωνο Ποιότητας Ροδόπης», λέει ο κ. Μιχαηλίδης.
μακεδονια
